November staat in het teken van Nederland Leest en dus sloot de meetup aan bij het thema: Duurzaamheid. Het milieu, klimaatverandering en afval scheiden is meestal het eerste waar je dan aan denkt. Deze meetup belichtte een andere kant, want hoe verplaatsen we ons in de toekomst? Hoe moeten we daar nu al mee omgaan? Hoe waarborgen we veiligheid op het gebied van mobiliteit? Moderator Harry Selier leidde het gesprek tussen bewoners, de politiek, beleidsmakers en de jongerenraad.
De openbare ruimte is heel erg gericht op de auto en de automobilist. Maar laten we eens een korte blik werpen op de toekomst. Zien we dan meer fietsers? Of wandelaars? En welke rol speelt de overheid hierin? We maken een sprong naar 2030.
Lekker groen of goed bereikbaar?
Wat vind je zelf belangrijk in je wijk: veel groen of een goede autobereikbaarheid en ruime parkeerplaatsen? Vaak gaat het gemak van de auto voor het vele groen. De auto wordt dan ook als grote boosdoener gezien voor het milieuprobleem. Feit is wel dat van de 24 uur, de auto tussen de 23 en 23,5 uur stilstaat. Het stilstaan van die auto is bepalend voor het gebruik en indeling van de openbare ruimte. Maar dit hoort niet het karakter van een wijk te bepalen.
Hoe zien de automobilisten dit? De meeste waren het ermee eens dat de auto niet zoveel invloed zou moeten hebben. Autogebruikers hoeven ook niet perse voor de deur te parkeren. Als ze maar wel met de auto voor de deur kunnen komen. Ankie Kesseler, directeur-bestuurder van de Bibliotheek AanZet, benoemt: “Wat willen we in de toekomst? We hebben het nu voornamelijk over de bestaande situatie. Voor politiek en beleidsmakers lijkt het me interessant om te zeggen: we zetten groen voorop. Als je daar ruimte aan geeft, wil dat niet zeggen dat geen ruimte is voor autobereikbaarheid.”
Rik van der Linden, wethouder Energie en Milieu en Bereikbaarheid, legt uit waarom dit in de openbare ruimte niet 1,2,3 verandert: “In de jaren ’60 is er een hele grote sloopkogel door Dordt gehaald, omdat iedereen een auto wilde. Nu vinden we overal een auto heel gek en stimuleren we meer fietsen en lopen. Het kan niet allemaal zo snel veranderen, het is een trage cyclus. Het mag niet zo zijn dat hier over 50 jaar weer een gesprek is, waarin ze ons voor gek verklaren om de beslissingen die we nu nemen.”
Hoe zit het met de veiligheid en zelfstandigheid?
Trouwe Meetup bezoeker Bram vindt dat we vooral eens naar onszelf moeten kijken als verkeersdeelnemer. “Het heeft te maken met gehaast zijn en niet bezig zijn met het feit dat je je verplaatst. Het is de mentale instelling van ‘alles nu en snel en niet ergens op kunnen wachten’. Hierdoor zijn we onveilig in de openbare ruimte. Kijk nou naar al die mensen die op hun telefoon kijken tijdens het verplaatsen.” Onderzoek naar de veiligheid rondom basisscholen bevestigt Bram zijn gedachte. Wethouder Rik van de Linden legt uit: “Wat ik vaak hoor van werknemers in het onderwijs is dat de ouders die hun kind met hoog tempo uit de auto gooien of uit school halen het meest voor onveiligheid zorgen." Er is een wisselwerking tussen ons gedrag en het aanpassen van de openbare ruimte.
Meer bewegen, kunnen we dat verplichten?
Pip, lid van de Jongerenraad, vindt het belachelijk als ter sprake komt of de zorgverzekeraar mensen kan verplichten per dag 30 minuten te lopen of fietsen. “Ontzettend slecht idee. Je moet mensen doelen stellen, want dan willen ze die bereiken. Je moet mensen niets opleggen.” Daar haakt Saskia Kluit op in: “Je kan het zorgsysteem zo inrichten dat mensen juist gestimuleerd worden om meer te bewegen.”
Mensen zijn van nature lui aangelegd. Supermarkten spelen daar heel slim op in. Een van de bezoekers merkte terecht op dat bijna elke supermarkt meer parkeerplaatsen heeft dan fietsenstallingen. Dus als de ene partij ons stimuleert meer te bewegen, maar de andere partij dit niet doet, wat gebeurt er dan?
Ook hier steekt, net als bij het deelnemen aan het verkeer, weer een stukje eigen verantwoordelijkheid de kop op. “Iedereen in de bebouwde kom van Dordt kan een loopafstand hanteren naar een winkel of winkelcentra. Je hebt nou eenmaal mensen die kiezen voor de kleine pantoffelritjes”, legt de wethouder uit.
Gratis of betalen?
Gratis OV- en deelfietsen. De meeste aanwezigen vonden dit direct een geweldig idee! Ankie Kesseler dacht hier toch anders over: “Als het OV goedkoper wordt en deelfietsen gratis zouden zijn, wat zou dat betekenen in gedrag en in ruimte?” Waar de meeste bezoekers beweerden de deelfiets te pakken, stelde Jelle uit de Jongerenraad een gewetensvraag: als je gratis 2 kilometer kan trappen op een fiets of gratis 2 kilometer met de bus kan, wat doe je dan? Slechts enkele zeggen, enigszins schuldbewust, dat ze dan toch voor de bus zouden gaan.
Hoe je het ook went of keert: “Gratis bestaat nooit. Je kan nadenken over doelgroepen die minder hoeven te betalen, want ja investeren in het OV is heel erg goed”, aldus Rik van der Linden.
Benzine of geen benzine?
Wat gebeurt er als de verkoop van benzine en diesel auto’s in 2025 stopt? Hier liepen de meningen weer flink uit elkaar. Een deel van de aanwezigen is van mening dat elektrisch rijden prima te doen is en moet gaan gebeuren. Al vinden ze 2025 misschien wat te vroeg. Aan de andere kant is toch niet iedereen even enthousiast over elektrisch rijden, want hoe zit het dan met de schadelijke accu’s? Hoe gaan we al die elektriciteit die ervoor nodig is opwekken?
Autobezit of autogebruik?
Op één snelweg tijden, geen snelwegen aanleggen, tunnels: er werd druk gediscussieerd. Een man stond op en zei: “Ik hoopte eigenlijk dat er nu eindelijk aandacht zou komen voor het probleem dat hier aan vooraf gaat: de verplaatsingsnoodzaak die we planologisch creëren. Heel Dordt Zuidwest wordt volgebouwd met huizen, maar ruimte voor winkels en scholen is er niet meer. Dan creëer je een verplaatsingsnoodzaak. Dat is niet slim. Als je de kaart groter bekijkt dan moet je feitelijk voorzieningen en bewonersaantallen op elkaar afstemmen. Dat mis ik.”
Deze man haalt een probleem aan, dat vooraf gaat aan alle mogelijke oplossingen die eerder zijn besproken. De hoeveelheid auto’s, meer bewegen, minder parkeerplekken. Zouden we voor de mobiliteit en duurzaamheid van de toekomst eerst naar de mogelijke verplaatsingsproblematiek moeten kijken en daar iets voor vinden? Wie weet lost de rest zich dan ook wel op. De toekomst zal het uitwijzen.
Over de Meet-ups
De Bibliotheek AanZet en Kunstmin organiseren elke eerste woensdag van de maand een Meetup. Praat mee over actuele maatschappelijke thema’s, doe inspiratie op, leer nieuwe mensen kennen én deel je mening. Geen debat, maar ‘gewoon’ een goed gesprek met experts en ervaringsdeskundigen onder leiding van een moderator. Iedereen is welkom. Klik hier voor meer informatie.