BOMEN in Dordrecht
Waardevolle bomen: waar in Dordrecht?
Veel mensen maken zich druk om het in hun ogen ten onrechte kappen van bomen, van waardevolle bomen om precies te zijn. In Dordrecht moet voor de kap van waardevolle bomen een kapvergunning aangevraagd worden. Dat geldt voor alle bomen in de binnenstad en voor de bomen die zijn opgenomen in de bomenlijst. Op dit moment wordt de bomenlijst bijgewerkt. De bomenlijst bevat 6.000 waardevolle bomen en 15 complexen van waardevolle bomen, zoals de binnenstad, het Weizigtpark, Wantijpark, Landgoed Dordwijk etc. Naast de 45.000 waardevolle bomen zijn er ook nog naar schatting 60.000 bomen bij particulieren en in het publieke domein die niet in de bomenlijst staan.
Bezwaren, kappen, kappen en opnieuw planten van bomen
De bezwaren die tegen de kap van waardevolle bomen worden ingebracht, betreffen meestal solitaire bomen. Een enkele keer is sprake van de kap van een rij bomen, zoals langs de zeedijk waar het over 700 essen en populieren gaat en langs de stadspolderring waar het 34 platanen betreft. Volgens onze schatting zijn er ook circa 200 bomen in het Wielwijkpark gesneuveld. Ze zijn zonder bezwaar of roering van burgers onlangs gekapt. Er worden op de plek van de bomen woningen gebouwd en de rest van het Wielwijkpark wordt opgeknapt. Landelijk is er een wet die de gemeente verplicht om voor iedere gekapte boom een nieuwe te planten. We zijn benieuwd of dat ook in het Wielwijkpark gebeurt. Over enkele jaren zal er op het sportpark Amstelwijck gebouwd worden. Niet duidelijk is wat er zal gebeuren met de naar schatting 2.000 bomen die daar staan.
Waar sneuvelden ze zoal in Dordrecht?
Bij de Zeedijk was het landschapskundig museum volgens de gemeente Dordrecht te laat om bezwaar tegen de kap van populieren te kunnen maken. Het Waterschap Hollands Delta had de gemeente een jaar eerder al de kapvergunning verleend. Voor de populieren was volgens de gemeente geen kapvergunning nodig, omdat de omgevingsdienst Haaglanden een ontheffing voor de kap van de populieren verleende. De overlast als gevolg van afgebroken takken bij harde wind is de reden van de kap.
De verplaatsing van de 34 platanen in Stadspolders zou 1 miljoen kosten en de biodiversiteit is meer gediend met andere bomen dan platanen. De overlast die bewoners ervaren van het blad dat valt in het najaar en de herinrichting van de stadspolderring worden als argumenten genoemd om de kap te rechtvaardigen. De betrokken wethouder vindt de rond 30.000 Euro per boom te veel. De wethouder en de politiek hebben daarom gezocht naar een oplossing.
Maar ook in 2018 sneuvelden bomen. Lindebomen moesten toen gekapt worden in de museumstraat. Herinrichting van de museumstraat was de aanleiding van de kap. Bewoners zagen hun vertrouwde lindelaan veranderen. Ook aan de Assumburg werden niet lang geleden bomen gekapt vanwege de herinrichting van de weg. Na veel ophef van de kant van de burgers zijn bomen deels teruggeplaatst, respectievelijk zijn er nieuwe bomen geplant. Ook aan de Assumburg is sprake van verandering van het laan-karakter van de weg. De stichting het Wantij voert al jaren een strijd om de bomen langs het Wantij te behouden. Eén van de zeer oude bomen zal hopelijk een monumentale status krijgen, met als doel de kap ervan voor altijd te voorkomen.
Er zijn ongetwijfeld meer voorbeelden van kap van bomen die weerstand oproepen. Een treurig verhaal tot zover.
Maar er zijn ook hoopvolle geluiden.
Er zijn nu verschillende organisaties die proberen de situatie rondom kap en het planten van bomen te verbeteren. Er worden in samenwerking met IVN tiny forest ter grootte van een tennisbaan aangeplant. Aan de Nassauweg in Krispijn hebben leerlingen van de Prinses Julianaschool en SBO de Toekomst het mini Krispijnbos aangelegd. Er worden plannen ontwikkeld om de Dordtwijkzone groener te maken. Er komt een nieuw parkje op de Stadswerven. In het midden van de Oranjelaan staan na de herinrichting weer nieuwe verschillende bomen. Ook in het midden van de Julianaweg en aan Nassauweg staan nieuwe bomen. De gemeente heeft samen met de Bomenstichting een boekje samengesteld voor een wandeling langs monumentale bomen in Dordrecht.
De eerder genoemde stichting Het Wantij en het Landschapskundig Museum doen hun best om het bomenbestand te behouden of uit te breiden. Maar ook de stichting De Stadt, de stichting de Bomenridders, de stichting Platform Duurzaam Dordrecht en ook Staatsbosbeheer nemen initiatieven voor behoud van of het planten van meer bomen.
Onlangs is Staatsbosbeheer begonnen met het planten van 40.000 bomen in de Nieuwe Dordtse Biesbosch die door Shell betaald worden. Shell gaat in Nederland samen met Staatsbosbeheer 5 miljoen bomen planten. De Dordtse politiek heeft B&W in 2019 opdracht gegeven In gesprek te gaan met Staatsbosbeheer en Shell om minimaal 420 van deze bomen op Dordts grondgebied te planten - bij voorkeur binnen de kom - om samen met de reeds geplande 800 in verband met de viering van 800 jaar stadsrechten te komen tot ten minste 1220 extra bomen. Die 1220 bomen, zou je een geringe verbeteringen kunnen noemen.
Toekomst
De betrokken wethouder en een aantal politieke partijen beseffen inmiddels ook dat er meer verbetering in de situatie moet komen. Ook ambtenaren en de onlangs in dienst getreden stadsecoloog willen daaraan hun bijdrage leveren. Er wordt gewerkt aan een beleidsnota bomen en een inventarisatie van de bomen op het eiland.
Een algemeen uitgangspunt van beleid zou kunnen zijn, dat bouwen van huizen, reconstructie van wegen en planten van bomen altijd samen moeten gaan. Beide zijn immers investeringen in een kwalitatief goede leefomgeving. Voor iedere nieuw gebouwde woning bijvoorbeeld 2 bomen planten. 10.000 woningen erbij, dan ook 20.000 bomen erbij. Maar er moet meer gebeuren. We moeten tegelijkertijd met de inventarisatie ook de status van bestaande bomen vastleggen. Voor nu en in de toekomst wordt dan duidelijk of de bomen oud mogen worden. Of ze de monumentale status zouden moeten kunnen krijgen. Maar bomen kunnen ook door hun functie waardevol zijn. Bijvoorbeeld omdat ze met andere bomen een park vormen en gezamenlijk van belang zijn voor de biodiversiteit van flora en fauna op het eiland van Dordrecht. Het belang van de bomen op sportcomplexen is te vergelijken met de functie die bomen hebben in de parken. Maar ook de zichtlijnen en landschapsbepalende bomen langs de dijken, lanen op pleinen en langs havens geven de stad en het eiland van Dordrecht het bijzondere karakter dat Dordrecht Wereldbomenstad rechtvaardigt. We streven naar een beter op de toekomst afgestemd beleid zonder dat de uitvoering bureaucratisch wordt. Vanwege de klimaatverandering zullen we in de toekomst te maken krijgen van hittestress. Vooral in de versteende omgevingen zoals in de binnenstad, kunnen bomen door verdamping een verkoelend effect geven. Ook groepjes van bomen in de stad geven in de zomer de zo gewenste schaduw en verkoeling. Bomen bij particulieren zijn ook waardevol. Ze geven immers ook verkoeling in de tuin en vormen het leefgebied van vogels. En wat te denken van het belang van bomen vanwege de CO2-problematiek. Bomen maar ook andere planten nemen CO2 op en geven zuurstof af.
Hoe groter het belang van de bomen, hoe minder kans erop dat ze tijdens hun levensduur gekapt mogen worden. Dit alles in het besef dat niet alle bomen een lang leven kunnen hebben. Berken bijvoorbeeld worden niet ouder dan 50 jaar.
Zowel de bouw van huizen, het planten van bomen en de aanleg van wegen zijn op basis van de hiervoor genoemde uitgangspunten duurzame investeringen in het leefklimaat van de Dordtenaren voor vele, vele jaren.
Kortom alle reden om u aan te sluiten bij één van de hiervoor genoemde stichtingen of het IVN als u het belang van bomen onderschrijft. U bent van harte welkom. De Stichting Platform Duurzaam Dordrecht wil richting de gemeente een coördinerende rol vervullen om beleid van de gemeente namens u te structuren en procedures met betrekking tot het planten en kappen van bomen te verbeteren.